25* MẸ - BÙI THỤY ĐÀO NGUYÊN

MẸ

            BÙI THỤY ĐÀO NGUYÊN

Thêm một mùa cam chín
Vóc mẹ thêm hao gầy
Mái nhà thêm nát dột,

Tóc mẹ thêm trắng mây. 

Chạnh lòng thương một thuở
Làng quê lửa ngụt trời,
Mẹ bồng con trôi nổi,
trải bao miền xa xôi.

Quá nửa đời thúng gánh
Tảo tần nuôi trẻ thơ
Khói bếp chiều gạo mượn,
thâm mắt mẹ đến giờ. 

Mỗi khi thầm nhớ lại
dường như trong tim con
có lời ru của mẹ
lẫn tiếng sóng sông buồn.

Có lửa hồng ấm áp
mùi bánh tét thơm hiên
Con xênh sang áo mới
quên áo mẹ sờn thêm.

Có cánh cò đêm bão
Cha xa không kịp về
Cột nhà xiêu, vách mối,
Tay mẹ gầy chống che...

*

Chiều nay qua lối cũ
Dáng ai dường thân quen
Ngỡ mẹ còn lam lũ,
oằn quang gánh đêm đêm.

Lòng bỗng dưng thấm lạnh
Gió bao giờ mới thôi ?
Thấu chăng vườn sắp quạnh
Trái chín thâm cuối trời.

             

BÙI THỤY ĐÀO NGUYÊN

24* HƯƠNG THẦM - Phan Thị Thanh Nhàn

HƯƠNG THẦM

                         Phan Thị Thanh Nhàn

Cửa sổ hai nhà cuối phố 
Không hiểu vì sao không khép bao giờ. 
Đôi bạn ngày xưa học cùng một lớp 
Cây bưởi sau nhà ngan ngát hương đưa

Giấu một chùm hoa sau chiếc khăn tay, 
Cô gái ngập ngừng sang nhà hàng xóm, 
Bên ấy có người ngày mai ra trận 

Họ ngồi im không biết nói năng chi 
Mắt chợt tìm nhau rồi lại quay đi, 
Nào ai đã một lần dám nói ? 

Hoa bưởi thơm cho lòng bối rối 
Anh không dám xin, 
Cô gái chẳng dám trao 
Chỉ mùi hương đầm ấm thanh tao 
Không dấu được cứ bay dịu nhẹ. 

Cô gái như chùm hoa lặng lẽ 
Nhờ hương thơm nói hộ tình yêu. 

(Anh vô tình anh chẳng biết điều 
Tôi đã đến với anh rồi đấy...) 

Rồi theo từng hơi thở của anh 
Hương thơm ấy thấm sâu vào lồng ngực 
Anh lên đường 
Hương thơm sẽ theo đi khắp 

Họ chia tay 
Vẫn chẳng nói điều gì 
Mà hương thầm thơm mãi bước người đi.

                                         Phan Thị Thanh Nhàn

23* GÃ HÀN SĨ ẤY LẠI RA ĐI - PHẠM CAO HOÀNG

GÃ HÀN SĨ ẤY LẠI RA ĐI

                              PHẠM CAO HOÀNG

Ra đi trăng xế ngang đầu núi

đất tiễn người reo khúc biệt hành

tay vin cửa sổ tay vin áo

khói quyện đầu hiên sương tan nhanh

bước đi ta, xá gì vạn dặm

đường xa còn có rượu giang hồ

có trong ta những dòng sông trắng

chảy êm đềm như tóc em xưa

bước đi ta, dưới trời thu xám

giùng giằng cũng chỉ bấy nhiêu thôi

cớ sao trong máu nghe nằng nặng

những giọt ly tan chảy ngậm ngùi.

Ra đi đành gửi quê nhà lại

nhạc thu giục giã bước chân người

con sáo nó kêu ngoài giậu vắng

nhủ người thôi hãy bước đi thôi

Ta đi thôi nhé ta đi nhé

đưa tay ngắt một cánh hoa quì

nghe dòng lệ ứa trong đôi mắt

chào quê nhà nhé thôi ta đi.

                               PHẠM CAO HOÀNG

                                      

22* MỘT BÓNG TRĂNG GẦY - TUỆ SỸ

MỘT BÓNG TRĂNG GẦY

                              TUỆ SỸ

Nằm ôm một bóng trăng gầy
Vai nghiêng tủi nhục hờn lay mộng tàn
Rừng sâu mấy nhịp Trường Sơn
Biển đông mấy độ triều dâng ráng hồng

Khóc tràn cuộc lữ long đong
Người đi còn một tấm lòng đơn sơ?
Máu người pha đỏ sắc cờ
Phương trời xẻ nửa giấc mơ dị thường

Quân hành đạp nát tà dương
Khúc ca du tử bẽ bàng trên môi
Tình chung không trả thù người
Khuất thân cho trọn một đời luân lưu

N.Tr. 4-1975 

Không Đề

Đôi mắt ướt tuổi vàng cung trời hội cũ
Áo màu xanh không xanh mãi trên đồi hoang
Phút vội vã bỗng thấy mình du thủ
Thắp đèn khuya ngồi kể chuyện trăng tàn

Từ núi lạnh đến biển im muôn thuở
Đỉnh đá này và hạt muối đó chưa tan
Cười với nắng một ngày sao chóng thế
Nay mùa đông mai mùa hạ buồn chăng?

Đếm tóc bạc tuổi đời chưa đủ
Bụi đường dài gót mỏi đi quanh
Giờ ngó lại bốn vách tường ủ rũ
Suối nguồn xa ngược nước xuôi ngàn

                                                 TUỆ SỸ

21* HÀNH PHƯƠNG NAM - NGUYỄN BÍNH

HÀNH PHƯƠNG NAM

                               

                                   NGUYỄN BÍNH

Đôi ta lưu lạc phương Nam này,
Trải mấy mùa qua én nhạn bay.
Xuân đến khắp trời hoa rượu nở;
Riêng ta với ngươi buồn vậy thay.

Lòng đắng sá gì muôn hớp rượu,
Mà không uống cạn mà không say ?
Lời thề buổi ấy cầu Tư Mã^[1],
Mà áo khinh cừu^[2] không ai may.

Người giam chí lớn vòng cơm áo,
Ta trói chân vào nợ nước mây.
Ai biết thương nhau từ buổi trước,
Bây giờ gặp nhau trong phút giây.

Nợ tình chưa trả tròn một món,
Sòng đời thua đến trắng hai tay.
Quê nhà xa lắc xa lơ đó,
Ngoảnh lại tha hồ mây trắng bay.

Tâm giao mấy kẻ thì phương Bắc,
Ly tán vì cơn gió bụi này.
Ngươi đi buồn lắm mà không khóc,
Mà vẫn cười qua chén rượu đầy.

Vẫn dám tiêu hoang cho đến hết,
Ngày mai ra sao rồi hãy hay.
Ngày mai sáng lạn màu non nước,
Cốt nhất làm sao tự buổi nay.

Rẫy ruồng châu ngọc thù son phấn,
Mắt đỏ lên rồi cứ chết ngay.
Hỡi ơi! Nhiếp Chính^[3] mà băm mặt,
Giữa chợ ai người khóc nhận thây.

Kinh Kha^[4] giữa chợ sầu nghiêng chén,
Ai kẻ dâng vàng kẻ biếu tay?
Mơ gì ấp Tiết thiêu văn tự^[5],
Giày cỏ, gươm cùn ta đi đây.

Ta đi nhưng biết về đâu chứ ?
Đã dấy phong yên lộng bốn trời.
Thà cứ ở đây ngồi giữa chợ,
Uống say mà gọi thế nhân ơi!

Thế nhân mắt trắng như ngân nhũ.
Ta với nhà ngươi cả tiếng cười.
Dằn chén hất cao đầu cỏ dại,
Hát rằng phương Nam ta với ngươi.

Ngươi ơi! Ngươi ơi! Hề ngươi ơi!
Ngươi ơi! Ngươi ơi! Hề ngươi ơi!
Ngươi sang bên ấy sao mà lạnh,
Nhịp trúc ta về lạnh mấy mươi.

                                   

                                    NGUYỄN BÍNH

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Chú thích

1. Tư Mã Tương Như nhà Hán rời Thành Đô vào kinh đô Lạc Dương, khi đi qua cầu Thăng Tiên đã đề lên thành cầu rằng: “Bất thừa cao xa tứ mã, bất phục quá thử kiều” (Không cưỡi xe cao bốn ngựa, không qua lại cầu này). Cây cầu đó được người sau gọi là cầu Tư Mã. ^
2. Khi Tương Như thành danh, được Lương vương trọng vọng, ban cho quan tước, còn tặng một chiếc áo cừu túc sương. Khi Lương vương mất, Tương Như về quê, gặp Trác Văn Quân là con gái một tay cự phú trong vùng, hai người cùng nhau trốn đi. Tương Như nghèo khó, bèn đem cầm chiếc áo cừu lấy rượu cùng Văn Quân đối ẩm. Sau hai người mở quán nấu rượu, vợ nhóm lò nấu rượu, chồng rửa chén bát. ^
3. Một người anh hùng ẩn thân đời Chiến Quốc. Có người biết chàng, tìm đến xin chàng trả hộ mối thù với Hiệp Lũy, tướng quốc nước Hàn, phi anh hùng không ai làm nổi. Người đó cung phụng mẹ già của Nhiếp Chính rất tử tế như con cái trong nhà, đến lúc chết lại lo ma chay phận sự. Cảm cái ơn đó, lại không còn vướng bận, Nhiếp Chính đến nước Hàn, vào phủ tướng quốc giữa thiên binh vạn mã, đâm chết Hiệp Luỹ, chống cự với ba quân rồi rạch nát mặt, tự vẫn mà chết. Vua nước Hàn đem thây chàng ra giữa chợ trao giải cho ai tìm được tung tích. Chị gái Nhiếp Chính đã đi lấy chồng, nghe tin tìm đến ôm xác em mình khóc thảm thiết, rồi nói với những người xung quanh đại ý rằng: Em tôi là Nhiếp Chính, vì sợ liên luỵ đến tôi và người ơn của nó nên mới phải rạch mặt để không nhận ra mà chết thế này, nay tôi lại tiếc thân để người đời không ai biết đến nó thì còn mặt mũi nào nữa. Nói rồi cũng tự vẫn chết bên xác em. Nhờ đó, tên tuổi của Nhiếp Chính mới lưu danh sử sách như một anh hùng. Chị của Nhiếp Chính cũng là một nữ nhân anh liệt. ^
4. Kiếm khách thời Chiến Quốc, được thái tử Đan của nước Yên thuê hành thích Tần Thủy Hoàng. Khi tiễn biệt
   nhau qua sông vào đất giặc, Kinh Kha ngậm ngùi ngâm lên:
   Gió đìu hiu chừ sông Dịch lạnh ghê
   Tráng sĩ một đi chừ không bao giờ về.
   Việc hành thích bất thành, Kinh Kha bị thủ hạ của Tần Thủy Hoàng giết chết. ^
5. Phùng Hoan, môn khách của Mạnh Thường Quân lãnh nhiệm vụ đi đòi nợ, khi đến ấp Tiết gọi các con nợ lại và tuyên bố đốt hết văn tự nợ. Sau về nói với Mạnh Thường Quân là đã lấy tiền nợ ấy mua “Đức” hết rồi! Sau Mạnh Thường Quân bị vua Tề phế, khi đi ngang qua ấp Tiết thì toàn dân ra đón linh đình, nhờ thế được vua Tề thu dụng lại.
6.                                                                                        ( Trích từ thica.net )
7. Ảnh trên là "núi Liễu Thăng cụt đầu" ở gần Ải Chi Lăng thuộc tỉnh Lạng Sơn.

20* BÀI HỌC ĐẦU CHO CON - ĐỖ TRUNG QUÂN

BÀI HỌC ĐẦU CHO CON

                      

                                 Đỗ Trung Quân

Quê hương là gì hả mẹ
Mà cô giáo dạy hãy yêu?
Quê hương là gì hả mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều?

Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông

Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè

Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm
Tiếng ếch râm ran bờ ruộng
Con nằm nghe giữa mưa đêm

Quê hương là bàn tay mẹ
Dịu dàng hái lá mồng tơi
Bát canh ngọt ngào tỏa khói
Sau chiều tan học mưa rơi

Quê hương là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi

Quê hương mỗi người đều có
Vừa khi mở mắt chào đời
Quê hương là dòng sữa mẹ
Thơm thơm giọt xuống bên nôi

Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.

                                 

                                  Đỗ Trung Quân

19* NGUYỆT CẦM - XUÂN DIỆU

NGUYỆT CẦM

                                              XUÂN DIỆU

Trăng nhập vào dây cung nguyệt lạnh,
Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần.
Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm!
Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân.

Mây vắng, trời trong, đêm thuỷ tinh;
Lung linh bóng sáng bỗng rung mình
Vì nghe nương tử trong câu hát
Đã chết đêm rằm theo nước xanh.

Thu lạnh càng thêm nguyệt tỏ ngời,
Đàn ghê như nước, lạnh, trời ơi...
Long lanh tiếng sỏi vang vang hận:
Trăng nhớ Tầm Dương, nhạc nhớ người...

Bốn bề ánh nhạc: biển pha lê.
Chiếc đảo hồn tôi rợn bốn bề
Sương bạc làm thinh, khuya nín thở
Nghe sầu âm nhạc đến sao Khuê

                                              XUÂN DIỆU